تبعیض در عرصه قانون گذاری (در تعیین سن بلوغ و در ارتباط با منشا تولد)

چکیده پرهیز از تبعیض در اجرای حقوق انسانی، یکی از اصول بنیادین حقوق بشر است که هم در مرحله تقنین و هم در مرحله اجرا باید مورد توجه قرار گیرد. تبعیض بر اساس جنسیت و نیز بر اساس منشأ تولد از جمله مواردی است که در مرحله تقنین در برخی از قوانین به چشم م یخورد. یکی از مواردی که به نظر م یرسد، در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با ملاحظه جنسیت، حکم تبعی ضآمیز وضع شده است تعیین سن بلوغ برای دختران در نه سالگی تمام قمری و پانزده سالگی تمام قمری برای پسران م یباشد ک ه در نتیجه، دختران 6 سال زودتر از پسران دارای مسئولیت کیفری و مستوجب اجرای مجازا تهایی مثل حد و قصاص م یشوند. مسئله دیگر برخی محرومی تهای اجتماعی، مانند عدم صلاحیت برای قضاوت یا ادای شهادت در محاکم قضائی یا محرومیت از ارث، به لحاظ صحیح نبودن منشأ تولد است. در حالی که همه این موارد، گذشته از چالش مربوط به مغایرت با موازین حقوق بشری، با مبانی فقهی نیز سازگاری ندارد و در این مقاله، مورد بحث و نقد قرار گرفته و را هح لهای جدیدی ارائه شده است discrimination in the ground of legislation (in appointment of the age of majority and in) (relationship with the situation of birth   abstract one of the basic principles of human rights is nondiscrimination in the implementation of human rights for all. it should pay attention to this matter in the process of legislation and the implementation. discrimination on the base of gender and situation is seen in some law in the process of the legislation. in the legal system of islamic republic of iran, there are some cases which may be told the law is discriminatory on the base of gender and birth. one of them is appointment of the age of majority at nine ages for girls and fifteen ages for boys. consequently the girls about six years before the boys are responsible and may be punished for the offences they committed. another case is some social privations like judgment, to witness in the courts and privation of heritage on the base of the situation of birth. whereas all of these cases. are facing to the challenge of human rights criteria and are not compatible with islamic jurisprudence (fegh). this article discusses about these matters and presents some new ideas. key words: discriminatory laws. age of majority. lawful responsibility. base of birth judgment. witness. heritage